MAANDAG 11 APRIL
Onze twaalfde week begint, wat zijn we al lang onderweg! hebben echt niet het gevoel dat we al zo lang weg zijn, het is heel fijn af en toe kinderen en kleinkinderen via Skype te zien en te horen anders zouden we het nooit zo lang uithouden.
We gaan weer een stukje noordelijker een plekje zoeken. We gaan eerst nog even kijken bij het winkeltje op camping Atlantic Park, daar hadden ze volgens Adrie en Joke mooi aardewerk. Vrijdag toen we weggingen was het winkeltje de hele dag gesloten en vandaag is het nog niet open, jammer! Overal voor de kust zien we de blauwe vissersbootjes en op het strand staan mensen met plastic zakken te wachten tot de bootjes aan land komen, de gevangen vis wordt ter plekke verkocht.
De prachtige route langs de kust brengt ons eerst naar de in de bananenvallei gelegen stadje Tamari aan de delta van de rivier de Tinkert. Er is soek in Tamri, het is hartstikke druk in het dorp. Overal hangen de grote trossen bananen die hier in grote aantallen groeien, het zijn kleine maar heerlijk zoete banaantjes. We zien maar een paar vrouwen, het zijn voornamelijk mannen die hier rondlopen en in de soek inkopen doen. Het is nog een puur dorp zoals dat er waarschijnlijk 50 jaar geleden of nog langer geleden ook uitzag.
Het is heerlijk om hier rond te lopen, de sfeer te proeven en te zien wat er allemaal wordt aangeboden, het is wel bijna op elke soek hetzelfde maar toch, het blijft een bijzondere ervaring voor ons Europeanen. Op de markt ook nog 6 eieren gekocht en die worden hier op een heel bijzondere manier verpakt, eerst gaan er houtkrullen in een plastic zakje en daar leggen ze de eieren in, heel vernuftig, kleine treesjes zoals wij die kennen hebben ze hier niet, maar dit werkt ook prima en de eieren arriveren heel in de camper.
In eerste instantie zijn we de enige toeristen die hier rondlopen, heerlijk, maar net als we teruggaan wordt er een buslading vol toeristen gedropt en de oorspronkelijk sfeer is snel verdwenen als zij zich tussen de bevolking dringen. Zijn wij heel zorgvuldig in het vragen of we een foto mogen maken, meestal mag het niet maar soms lukt het ons wel, zij doen het anders, ze doen het gewoon en dat wordt ze niet altijd in dank afgenomen.
Na Tamari zien we eerst nog even de zee en daarna rijden we over een mooie slingerroute door een heuvelachtig landschap dat vol staat met de inmiddels zeer bekende arganbomen, overal zitten ze boordevol met gele vruchten maar kennelijk zijn ze nog niet rijp genoeg voor de geiten. Opeens staat er langs de kant van de weg een jongen te zwaaien en te wijzen en ja hoor, daar zitten de geiten hoog in de boom om de vruchten en de blaadjes te eten. Wat een bijzonder gezicht is dit en natuurlijk leggen we dit weer vast.
We rijden door kleine dorpjes met overal kleine winkeltjes waar ze arganproducten verkopen. Tussen Tamanar en Smimou staan langs de kant van de weg tientallen stalletjes met olie, honing en verzorgingsproducten waarin arganolie verwerkt is, ze verkopen er ook een soort amandelpasta en dat ziet er uit als pindakaas. Voor mijn broer die imker is, kopen we in zo’n stalletje een potje Arganhoning, volgens ons kun je dat beslist niet kopen in Nederland en hopen maar dat het hem zal smaken.
Rond de middag breekt de zon weer door en wordt het tijd om ergens ons kampement op te slaan. Na Smimou gaan we naar de kust naar Sidi-Kaouki. De weg er naar toe is één auto breed maar er zijn wel brede bermen die dienst doen als uitwijk mogelijkheid, niet dat de Marokkanen daar vaak gebruik van maken, maar ze zijn er wel! Camping Sidi-Kaouki Beach is een mooie camping met restaurantje, broodjesservice, schoon sanitair, lekkere warme douches en op ongeveer 100 meter van het strand, prima plek.
DINSDAG 12 APRIL
De broodjesservice komt met een ezel en staat om kwart voor acht voor de deur, zo hebben ze nog nooit bij ons het brood bezorgd! We blijven vandaag in Sidi-Kaouki en maken er een huishoudelijk evenement van, bedden verschonen, wasje doen etc. etc. en verder doen we het lekker rustig aan, de harde schijf weer even een rust momentje gunnen.
’s Middags een wandelingetje naar het zeer toeristische dorpje dat slechts 120 inwoners telt. Alles staat in het teken van het toerisme en vooral windsurfers zie je hier het hele jaar door, er is dan ook een zeer groot aanbod aan hotels en (petit) restaurantjes. Je kunt hier ook paardrijden of een quad huren, maar ook een ritje maken op één van de vele dromedarissen die gezadeld klaar staan om te worden bestegen. We lopen terug over het strand, een giga strand, kilometers lang en zeker twee honderd meter breed.
WOENSDAG 13 APRIL
Het is erg mistig en zo vochtig buiten dat er een laagje water op de tafel ligt, je zou haast denken dat het vannacht geregend heeft.De bakker met z’n ezeltje komt weer langs om brood te brengen en aan hem geven we de laatste kinderkleding die we nog hebben. Het enige dat we nu nog hebben is een telefoon en die kunnen we misschien nog wel weer gebruiken om ergens tegen ruilen. Gisteren een mooi bewerkt berbermes gekocht voor een klein prijsje, mijn oude telefoon en een T-Shirt.
Na het ontbijt gaan we weer rijden. Deze keer niet zover we gaan naar Essaouia z’n 20 kilometer noordelijker. Op diverse plekken langs de weg staan mensen te wachten op de grande taxi, de bus die langs komt of graag met je mee willen rijden. We nemen geen lifters mee, dat wordt afgeraden, negen van de tien keer gaat dat wel goed maar er zijn ook andere verhalen bekend. We blijven een paar dagen in deze omgeving willen zondag naar Had-Draâ, daar is één van de allergrootste markten van Marokko.
Zo'n twee kilometer voor Essaouira is rechts camping “Sidi Magdoul” en even verderop is links een mogelijkheid voor vrij kamperen, daar staat maar één camper, we houden wel van vrij kamperen maar dit vinden niks en gaan terug naar camping, niet dat de camping veel voorstelt maar altijd beter dan langs de doorgaande weg te staan. En zoals bijna overal, zijn we weer de enige Nederlanders! Net voor de ingang van de camping is een kleine potterie met een wel hele grote theepot in het assortiment.
Aan het begin van de middag gaan we op de fiets naar de stad, volgens onze reisgids is Essaouira Marokko’s meest aangename vakantieoord. Het is een 18de-eeuwse stad, omgeven door middeleeuws aandoende kanteelmuren. De witte huizen met de blauwe luiken, zuilengalerijen, houtwerkplaatsen, kunstgaleries, botenbouwers, sardinevissers en Norfolkdennen die alleen in zuivere lucht gedijen, vormen een kleurrijke en pittoreske achtergrond voor het strand en dat willen we zelf eens gaan bekijken.
We fietsen eerst naar de haven en bekijken daar de bedrijvigheid. Het havengebied bruist het grootste gedeelte van de dag van het leven, dagelijks brengt de vissersvloot de vangst van de dag binnen en hier worden de lokale houten vissersboten nog altijd met de hand vervaardigd, gelezen dat tien mensen daar een heel jaar mee bezig zijn, wat een klus!Jammer dat het nog steeds bewolkt is, mooie foto’s maken lukt echt niet, al geeft het ook wel weer een speciaal effect.
Wat een hoeveelheid vis wordt hier te koop aangeboden. Naast allerlei grote soorten liggen er ook duizenden kleine sardines te wachten om te worden opgegeten en honderden grote meeuwen zwermen erboven in de hoop een visje mee te pikken. Net buiten het havengebied nog even bij de grillstalletjes gekeken, daar kun je zelf je vis uitkiezen en dan ter plekke laten grillen, dat moet je een beleven, we gaan er nog een keer een visje eten.
We lopen de Medina in en komen terecht in één van de vele winkelstraatjes met de al even zovele souvenirwinkeltjes, wat een sfeertje, om verliefd op te worden, dit is genieten! Je kunt het zo gek niet bedenken of het is er wel te koop. We hebben de fiets bij ons en dat trekt wel de aandacht maar is niet erg handig, we gaan zeker nog een keer terug en laten de fiets dan buiten de stadsmuur staan. Iedereen is gek van onze fietsen en wil weten hoeveel ze hebben gekost, één keer wil iemand zelfs zijn dromedaris ruilen voor mijn fiets.
DONDERDAG 14 APRIL
Gelukkig heeft deze camping ’s ochtend weer lekker vers stokbrood, het is zelfs nog een beetje warm als we het opeten.Aan het eind van de ochtend weer op de fiets naar de stad en eerst weer even rondlopen in de bedrijvigheid in de haven, de vissersvloot loopt binnen en dat geeft een drukte van jewelste. Tientallen koelwagen wachten op hun lading, de een heeft nog meer haast om vol geladen te worden dan de ander. Je kijkt werkelijk je ogen uit en kunt bijna niet geloven hoe het er hier aan toe gaat.
Duizenden kratten met sardines komen uit de vissersboten die binnen zijn gevaren en daar wordt niet echt zachtzinnig mee omgegaan. Ze worden hardhandig op de kade gezet en daaromheen lopen jongens met plastic zakken en zodra er visjes uit de krat vallen wordt er driftig door iedereen gegraaid en snel in de zak gestopt, even verderop in de haven staan ze die visjes dan weer te verkopen. We staan met open mond te kijken, hebben er geen woorden voor, onbegrijpelijk!We komen even bij op het terras van Casa Vera op het grote plein en onder het genot van een lekkere verse jus d’orange laten we alles nog eens de revue passeren. Wat een belevenis.
We zetten de fietsen vast aan een hek en lopen de Medina weer in, dit keer willen we de houtsnijders gaan bekijken maar we komen niet ver. Al snel zien we een leuke galerie waar ze de in Safi gemaakte borden verkopen en omdat we toch al van plan waren een paar van die borden mee te nemen, we willen hier en daar nog wat weggeven, gaan we eens even binnen kijken. Na veel heen en weer bieden worden we het eens over de prijs en vertrekken we naar de camper met 6 borden in de fietstas. Morgen gaan we wel de houtwerkerssoek bekijken.
Terug op de camping worden we overvallen door twintig Nederlandse campers die met Vagebondreizen een rondreis door Marokko maken. De afgelopen weken bijna geen Nederlander tegengekomen en nu lijkt het wel een Nederlandse enclave, wat een gekrakeel! Zij zijn sinds 9 april in Marokko en toeren 5 weken door dit prachtige land. Lijkt ons helemaal niks in zo’n groep, we gaan er liever alleen op uit. Naast ons staan Theo en Leny uit Almere en daar krijgen we een leuk contact mee.
’s Avonds fietsen we nog een keer naar de stad, willen ook wel eens meemaken hoe het er dan uitziet. Het is er gezellig druk, de terrasjes zijn redelijk bezet en in de smalle straatjes van de Medina is het redelijk rustig, er hangt een ontspannen sfeertje. We hebben nu geen fietsen bij ons en dan loop je er toch wat relaxter doorheen en heb je meer gelegenheid even rond te kijken. Vanavond het na het eten het toetje overgeslagen, we maken het hier goed en eten een heerlijk Italiaans ijsje.
VRIJDAG 15 APRIL
Het is al vroeg rumoerig op de camping, de groep Vagebonders hanteert een andere tijd dan wij, wij zeggen dat het hier twee uur vroeger is dan in Nederland, zij zeggen één uur. We gaan het uitzoeken. De officiële wereldklok geeft ons gelijk, de klok die bij de receptie hangt geeft de Nederlanders gelijk. Sommige Marokkanen hanteren een officieuze zomertijd i.v.m. energiebesparing. Komen we lekker op tijd achter!
Nog een keer op de fiets naar het oh zo gezellige Essaouira. Eerst rijden we naar de andere kant van de medina en gaan daar rondkijken, hier is de soek waar vnl. Marokkanen rondlopen die daar op zoek zijn naar groente, fruit, brood, vlees, kruiden, kleding, schoenen etc. etc. Daarna fietsen we weer naar de meer toeristische kant van de medina en lopen daar nog weer een poosje rond en bekijken nu weer andere straatjes. Overal is volop houtsnijwerk te koop dat vervaardigd wordt van thujahout, afkomstig van een lokale conifeersoort.Dit was de laatste keer dat we naar de stad zijn geweest, morgen gaan we weer naar een andere plek. We waren nog van plan een keer een visje te gaan eten bij één van de grillrestaurantjes bij de haven, het komt er niet van, Simon z’n darmen zijn van slag en hij durft niet aan.
ZATERDAG 16 APRIL
We zijn al vroeg uit de veren, met zoveel herrie om je heen is het moeilijk slapen. De Vagebondgroep vertrekt en dat zullen we horen ook. De eerste vertrekt al om kwart voor zeven. Wij doen het wat rustiger aan en vertrekken om half tien, we hoeven niet zover vandaag, we gaan naar camping “Chez Alain” in Ounara, zo’n 20 kilometer ten oosten van Essaouira, vandaar uit willen we morgen naar die grote markt in Had-Draâ. Net de camping af zien we de eerste dromedarissen die al weer op weg zijn naar het strand.
We rijden deze keer over een saaie 4 baans weg met links en rechts langs de weg olijfbomen. De omgeving is bijna vlak en dat is anders dan we gewend waren in het zuiden. De mooie camping is snel gevonden, een oase van rust, veel bomen, bloemen en vogels. Aan het eind van de ochtend een rondje door het dorp gelopen, het is dat er een vierbaansweg door heen loopt met veel verkeer, het is de doorgaande weg van Essaouira naar Marrakesh, anders zou je je echt in de middeleeuwen wanen.
Het is een heel vies dorp, het stinkt er en overal ligt een dikke laag vuil op straat en dat ligt er al veel langer want het is behoorlijk aangekoekt. Het stikt er werkelijk van de hele kleine winkeltjes waar levensmiddelen worden verkocht. Het dorp heeft duidelijk een regionale functie, overal zien we kleine werkplaatsen met fietsenmakers, smeden en timmermannen, maar ook een hele leuke winkel met allemaal gevlochten dingen, van tassen tot parasols en van manden tot sofa’s. Wij kopen er een paar onderzetters voor de Tajines.ZONDAG 17 APRIL
Op naar de markt in Had-Draâ, we zijn er om 10.00 uur en overal ligt er al vlees op de gril, we hebben net het ontbijt op en de geur alleen is eigenlijk al te veel van het goede. Wat een markt, we lopen er een poosje rond en verbazen ons over wat hier allemaal te koop is, nog uitgebreider dan we tot nu toe gezien hebben. De groente en fruit markt beslaat een groot gedeelte en de broden die verkocht worden liggen hier op een doek gewoon op de grond.
Er is ook is een heel straatje met kappers die onder een tent hun klanten knippen en scheren.
Het is allemaal wel een zooitje, erg vies en heel erg stoffig en de paden liggen vol met troep en de mensen, ook hier zien we weer alleen mannen, zien er stoffig, ongewassen, ongeschoren en vies uit. We worden er een beetje onpasselijk van. De dierenmarkt zijn we maar niet eens opgegaan, kunnen ons wel een voorstelling maken hoe het er daar uitziet. We hebben het snel bekeken.
Terug in de camper komt Simon tot de ontdekking dat z’n telefoon gestolen is, achteraf het klassieke geval van afleiding en erg veel mensen om hem heen. Er zit een scheur in z’n broekzak waar de telefoon, dachten we, veilig was opgeborgen. Het is de eerste keer dat we zoiets meemaken, weten dat het kan gebeuren, houden er in het achterhoofd rekening mee en toch overkomt het je.
We verlaten met een kater Had-Draâ.We rijden eerst een stukje terug naar Essaouira en nemen dan de schilderachtige kustweg naar het noorden. Het is hier een vruchtbaar gebied, we zien op het land diverse graansoorten, mais, prei en uien. Op sommige akkers wordt driftig geploegd, twee ezels voor de ploeg en de landbouwer er lopend naast, je waant je in de jaren 20. Om één uur is het weer tijd om te stoppen, het is prachtig weer en we willen nog even genieten van de zon. We vinden een mooi plekje aan het strand in Souira Kédima.
Later op de middag een verkenningstochtje op de fiets gemaakt. Het dorp ziet er een beetje verlaten uit in deze tijd van het jaar. Rondom de haven zijn een paar winkeltjes en restaurantjes en die zien er al net zo vies uit als de markt van vanochtend, ook hier stinkt het niet zo weinig, snel wegwezen! Op de site van Adrie en Janny (www.onzecampersite.nl) gelezen dat in 2010 door het slechte weer de boulevard en de straat daarachter vol zand lagen. Nog steeds ligt er heel veel zand en er is nog niets opgeruimd, het zal er voorlopig nog wel blijven liggen!
