Vandaag gaan we Marrakesh verkennen. Het is een zonovergoten dag en om half twaalf gaan we met het busje van de camping naar het oude centrum van de stad en worden dichtbij het oriëntatiepunt van de medina, de Koutoubia-minaret afgezet en lopen dan naar het Place Jemaa el Fna, volgens onze reisgids, het geweldigste plein van de wereld, het is een openlucht circus met slangenbezweerders, muziekanten, verhalen vertellers etc., maar ook souvenir verkopers proberen hier hun slag te slaan.
Ook zijn er stalletjes waar ze vers geperst sinaasappel- en grapefruitsap verkopen, zuidvruchten zoals dadels, vijgen, gedroogde abrikozen, noten, etc. aanbieden en je gelooft het bijna niet, er worden zelfs kunstgebitten verkocht. Als we er rond twaalf uur aankomen is het nog erg rustig op het plein, op de weg er naar toe staat het vol met rijtuigjes waarmee je een rondrit kunt maken, ook lopen er waterdragers rond waar je een glas water kunt kopen en die heel graag voor geld op de foto willen.
We gaan eerst een kijkje nemen in één van de soeks, het zijn twee lange, smalle straten, met hele kleine propvolle winkeltjes waar van alles te koop is, lampen, aardewerk, schoenen, zoetigheid, stoffen, kleding etc. etc. en als je van plan bent iets te kopen is het zaak goed af te dingen. Iedereen probeert je wat te verkopen maar als je vriendelijk aangeeft geen interesse te hebben, dringen ze niet aan. In verschillende delen van de medina worden goederen gemaakt, van meubels en ijzerwerk tot sandalen en muziekinstrumenten.
Rond twee uur zijn we terug op het “PLACE JEMAA EL FNA”, een open ruimte tussen de oorspronkelijke kashba en de soeks. Niemand weet wanneer het plein precies is ontstaan en ook niet wat de naam betekend, de gangbaarste vertaling is “Samenkomst van de doden”, een passende naam die verwijst naar de publieke vertoning van de hoofden van o.a. criminelen, tot ver in de 19de eeuw was het plein een executieplaats. Vanaf het dakterras waar we een hapje eten hebben we een grandioos uitzicht over het hele plein.
Het bijna 1000 jaar oude Marrakesh trekt toeristen uit alle windstreken van de wereld aan, het is er gezellig en sfeervol en het is een geweldige ervaring om daar rond te kunnen lopen.Om vijf uur komt het campingbusje ons weer ophalen en na een bijzondere en enerverende dag zakken we nog even lekker onderuit met een glaasje, nemen de dag door en bespreken de plannen voor morgen.
We gaan vandaag weer naar Marrakesh, hebben gisteren het camping busje besproken, maar dat pakt even anders uit. Als we bij de receptie komen staan er een heel stel zgn. “Grande Taxi’s”, het camping busje en een grote groep personen die allemaal naar de stad willen. We worden met z’n zessen in een taxi gepropt, 2 personen op één voorstoel en 4 personen achterin, moet kunnen!!, we voelen ons als haringen in een ton! Geen erg prettige manier om ons te verplaatsen, maar altijd beter dan het hele stuk te moeten lopen.
We hebben het plan opgevat om vandaag een rit te maken met de Bus Touristique, de route duurt anderhalf uur en je kunt overal in en uitstappen. Als we bij de bus staan worden we aangesproken door een koetsier van één van de vele koetsen die rondrijden in Marrakesh, hij biedt ons een rit van drie uur aan voor 500 dirham en wil ons overal heen brengen waar we maar naar toe willen. Er wordt even overlegd en we zijn er al snel uit, we nemen het aanbod aan en we worden in een relaxed tempo rondgereden door de stad.
Om te beginnen rijden we naar het Palais Bahia, letterlijke betekenis “Schittering”. Het werd in 1867 als herenhuis gebouwd door een voormalige slaaf die was opgeklommen tot kamerheer. Eind 19de eeuw werd het geheel uitgebreid met o.a. een moskee en hamam. Het is een prachtig gebouw met mooie mozaïek vloeren en prachtig gebeeldhouwd stucwerk, maar vooral de schitterende wanden en plafonds zijn spectaculair. Als de koning in de stad is wordt een gedeelte van het paleis nog altijd gebruikt en dan is het uiteraard niet toegankelijk voor publiek.
Na en half uur staat de koetsier al weer op ons te wachten en we rijden weer verder. We gaan dwars door de Kasbah, de oude binnenstad. Overal smalle straatjes, hele kleine winkeltjes en in tegenstelling tot de soek waar we gisteren doorheen liepen en vrijwel uitsluitend door toeristen iets wordt gekocht, zien we hier het Marokkaanse leven. Waar we het maar willen is de koetsier bereid te stoppen en kunnen we even rondkijken en foto’s maken. Wat een heerlijke manier om de stad te verkennen.
Na de kashba gaan we in een rustig tempo richting Jardin Majorelle, op deze rit zien we een heel ander Marrakesh, geen smalle straatjes, kleine winkeltjes of krotwoningen, maar brede wegen met palmbomen aan weerskanten, mooie huizen, appartementen, hotels en het Casino, een behoorlijke tegenstelling als je eerst door het meest oude gedeelte hebt gereden. Maar dit is ook Marrakesh.
Jardin Majorelle, een 5 ha. grote botanische tuin, ontworpen door de Franse schilder Jacques Majorelle, werd jaren later eigendom van Yves Saint Laurant en opengesteld voor publiek. Een prachtig aangelegde tuin met bamboebosjes, dwergpalmen, agaven en werkelijk prachtige soms meters hoge cactussen. Heerlijk om hier rond te lopen en te genieten van elk hoekje waar je weer een ander zicht hebt op deze prachtige tuin. De paden zijn geflankeerd door fel gekleurde bloempotten, twee kleuren blauw, oranje en geel.
De koetsier die zowel Frans als een beetje Engels spreekt is ook onze gids, we hebben geen koptelefoon nodig om te weten wat we onderweg allemaal zien, hij verteld met veel enthousiasme en vaak met trots wat we allemaal zien en ook wat we wel en niet mogen fotograferen, want alles wat met de koning te maken heeft mag beslist niet worden gefotografeerd! Eenmaal terug van deze bijzondere rit zoeken we een leuk terrasje om een hapje te eten en om vijf uur staat onze “Grande Taxi” weer klaar om ons terug te brengen.
Gisteravond de eerste Marokkaanse regen, het heeft een uurtje zachtjes geregend dus veel stelde het niet voor, wanneer we voor het laatst regen hebben gehad kunnen we ons niet 1, 2, 3, meer herinneren. Vanochtend ziet het er weer goed uit, een beetje zon en een beetje wolken, prima dag! We blijven vandaag nog op de camping in Marrakesh en gebruiken deze dag voor wat huishoudelijke klusjes, foto’s uitwisselen, plannen maken voor morgen en lekker onderuit zakken met een boek, dat hebben we wel verdiend na 2 dagen Marrakesh!
We verlaten het mooie Marrakesh en gaan weer verder naar het zuiden, eerst nog even allemaal onze voorraden aanvullen bij de Marjane, de grootste supermarktketen van Marokko, waar werkelijk alles te koop is, de tank vullen en dan gaan we richting Ouarzazate.
DINSDAG 8 MAART
We beginnen deze dag met het installeren van de internet dongel (een koopje! 25 euro inclusief 30 dagen internet) die we gisteren bij één van de vele Telecom winkeltjes hebben gekocht. Wat een luxe, rustig vanuit de camper internetten wanneer we maar willen, direct van de gelegenheid gebruik gemaakt en even zitten skypen.
We gaan vandaag weer naar Marrakesh, hebben gisteren het camping busje besproken, maar dat pakt even anders uit. Als we bij de receptie komen staan er een heel stel zgn. “Grande Taxi’s”, het camping busje en een grote groep personen die allemaal naar de stad willen. We worden met z’n zessen in een taxi gepropt, 2 personen op één voorstoel en 4 personen achterin, moet kunnen!!, we voelen ons als haringen in een ton! Geen erg prettige manier om ons te verplaatsen, maar altijd beter dan het hele stuk te moeten lopen.We hebben het plan opgevat om vandaag een rit te maken met de Bus Touristique, de route duurt anderhalf uur en je kunt overal in en uitstappen. Als we bij de bus staan worden we aangesproken door een koetsier van één van de vele koetsen die rondrijden in Marrakesh, hij biedt ons een rit van drie uur aan voor 500 dirham en wil ons overal heen brengen waar we maar naar toe willen. Er wordt even overlegd en we zijn er al snel uit, we nemen het aanbod aan en we worden in een relaxed tempo rondgereden door de stad.Om te beginnen rijden we naar het Palais Bahia, letterlijke betekenis “Schittering”. Het werd in 1867 als herenhuis gebouwd door een voormalige slaaf die was opgeklommen tot kamerheer. Eind 19de eeuw werd het geheel uitgebreid met o.a. een moskee en hamam. Het is een prachtig gebouw met mooie mozaïek vloeren en prachtig gebeeldhouwd stucwerk, maar vooral de schitterende wanden en plafonds zijn spectaculair. Als de koning in de stad is wordt een gedeelte van het paleis nog altijd gebruikt en dan is het uiteraard niet toegankelijk voor publiek.Na en half uur staat de koetsier al weer op ons te wachten en we rijden weer verder. We gaan dwars door de Kasbah, de oude binnenstad. Overal smalle straatjes, hele kleine winkeltjes en in tegenstelling tot de soek waar we gisteren doorheen liepen en vrijwel uitsluitend door toeristen iets wordt gekocht, zien we hier het Marokkaanse leven. Waar we het maar willen is de koetsier bereid te stoppen en kunnen we even rondkijken en foto’s maken. Wat een heerlijke manier om de stad te verkennen.Na de kashba gaan we in een rustig tempo richting Jardin Majorelle, op deze rit zien we een heel ander Marrakesh, geen smalle straatjes, kleine winkeltjes of krotwoningen, maar brede wegen met palmbomen aan weerskanten, mooie huizen, appartementen, hotels en het Casino, een behoorlijke tegenstelling als je eerst door het meest oude gedeelte hebt gereden. Maar dit is ook Marrakesh.Jardin Majorelle, een 5 ha. grote botanische tuin, ontworpen door de Franse schilder Jacques Majorelle, werd jaren later eigendom van Yves Saint Laurant en opengesteld voor publiek. Een prachtig aangelegde tuin met bamboebosjes, dwergpalmen, agaven en werkelijk prachtige soms meters hoge cactussen. Heerlijk om hier rond te lopen en te genieten van elk hoekje waar je weer een ander zicht hebt op deze prachtige tuin. De paden zijn geflankeerd door fel gekleurde bloempotten, twee kleuren blauw, oranje en geel.De koetsier die zowel Frans als een beetje Engels spreekt is ook onze gids, we hebben geen koptelefoon nodig om te weten wat we onderweg allemaal zien, hij verteld met veel enthousiasme en vaak met trots wat we allemaal zien en ook wat we wel en niet mogen fotograferen, want alles wat met de koning te maken heeft mag beslist niet worden gefotografeerd! Eenmaal terug van deze bijzondere rit zoeken we een leuk terrasje om een hapje te eten en om vijf uur staat onze “Grande Taxi” weer klaar om ons terug te brengen.Terugkijkend op de dag zijn we het erover eens dat we geen spijt hebben gehad van de beslissing met de koetsier in zee te gaan. Niemand van ons zou zo iets gedaan hebben als we alleen op pad waren, maar met z’n allen was het een groot succes.
WOENSDAG 9 MAART
Gisteravond de eerste Marokkaanse regen, het heeft een uurtje zachtjes geregend dus veel stelde het niet voor, wanneer we voor het laatst regen hebben gehad kunnen we ons niet 1, 2, 3, meer herinneren. Vanochtend ziet het er weer goed uit, een beetje zon en een beetje wolken, prima dag! We blijven vandaag nog op de camping in Marrakesh en gebruiken deze dag voor wat huishoudelijke klusjes, foto’s uitwisselen, plannen maken voor morgen en lekker onderuit zakken met een boek, dat hebben we wel verdiend na 2 dagen Marrakesh!
DONDERDAG 10 MAART
We verlaten het mooie Marrakesh en gaan weer verder naar het zuiden, eerst nog even allemaal onze voorraden aanvullen bij de Marjane, de grootste supermarktketen van Marokko, waar werkelijk alles te koop is, de tank vullen en dan gaan we richting Ouarzazate.Het is erg druk in de stad, er is markt, alle Marokkanen lijken wel onderweg, auto’s, fietsen, ezels, alles krioelt door elkaar, we hadden gehoopt deze verkeerschaos te mijden, niet gelukt, we zitten er middenin.
Het is goed uitkijken geblazen, wil je geen deuken oplopen, iedereen steekt ook zo maar de straat over, er wordt wat afgeclaxonneerd, wat een herrie!
De stoepen liggen vol met allerhande zaken, van 2de hands schoenen en kleding tot stereotorens, oude fietsen, vlees, fruit enz. enz. Heel veel mensen proberen iets te verkopen en iets te verdienen, het ziet zwart van de mensen die kijken of er nog iets van hun gading bij is.
Aan de rand van de stad zien we weer de krottenwijken met grote open plekken waar geen grassprietje te zien en kinderen spelen, meestal zien we ze voetballen. Even verderop zien we twee zeer luxe golfresorts, wat een tegenstelling!
Verderop langs de weg staan huizen waar grote stukken muur uit verdwenen zijn en afgedekt zijn met stukken plastic, het glas is uit de ramen en de openingen zijn gevuld met stenen. Wat een armoe!
In de iets betere huisjes zijn kleine werkplaatsen en winkeltjes gevestigd, de smit, de meubelmaker, het fruit stalletje en ook een aantal mini mini winkeltjes met levensmiddelen, huishoudelijke artikelen, zoals potten, pannen, emmers en bezems. We zijn helemaal onder de indruk van de armoede waarin deze mensen leven en begrijpen steeds beter waarom sommigen van hen dit leven ontvluchten en hun heil zoeken in één van de Europese landen.
Langs de weg naar boven staan weer groot een aantal toeristische stalletjes met mineralen en de onvermijdelijke kruiken en aardewerken potten en in de dorpen waar we doorheen rijden is het een komen en gaan van ezels, ze zijn afgeladen, een heel andere manier van boodschappen doen dan wij gewend zijn. Het is bewolkt en het regent regelmatig en de toppen van de Hoge Atlas zijn in wolken gehuld, erg jammer! De pas is 2260 meter hoog en boven de 2000 meter krijgen we zelfs te maken met natte sneeuw!
De weg over de Tizi-n-Tichka pas is werkelijk een adembenemend mooie route. De steile wanden de diepe kloven, de gigantische keien en de verschillende kleurschakeringen zijn werkelijk grandioos en de oh’s en ah’s komen weer regelmatig voorbij, in één woord SCHITTEREND!!!! Wat is de natuur het hier prachtig! Een opvallend detail: de bovenkant van de bergen aan de zuidkant zijn bijna allemaal recht, net als de Tafelberg in Zuid Afrika.
We hadden het plan opgevat nog een kijkje te gaan nemen in de Kashba Aït-Benhaddou maar het regent nog steeds en we besluiten door te rijden naar camping Tissa, 20 kilometer voor Ouarzazate. Als we geïnstalleerd zijn worden we door de eigenaar van de camping uitgenodigd voor een welkoms thee. Daar hoorden we ook dat het hier sinds oktober niet meer geregend heeft, hadden wij even pech vandaag!
Het heeft de hele nacht geregend en als we opstaan komt er nog steeds water naar beneden, in Marokko zijn ze er heel blij mee, wij uiteraard niet. De rode lemen ondergrond is zacht geworden en als Simon de blokken onder de camper uithaalt zijn ze helemaal rood en de camper zakt gelijk een stuk weg, het kost enige moeite om de camper er in één keer uit te rijden, het lukt gelukkig wel. De blokken, het snoer, de mat, de schoenen en de sokken, die ook rood zien, gaan in en plastic zak en die spoelen we later wel uit.
We gaan vandaag ieder voor zich op pad. Rob en Adrie vertrekken als eerste, wij volgen een half uur later en Nick en Joke sluiten de rij. Aan het eind van de dag ontmoeten we elkaar weer op camping Le Soleil in de Todra Kloof. We rijden langs de studio’s in Ouarzazate waar diverse films zijn opgenomen, o.a. Lawrence of Arabia, Gladiator en een mini serie over Ben Hur. Het is 10 graden als we door de moderne stad rijden met mooie huizen en appartementen en voor zover wij Ouarzazate gezien hebben, geen krottenwijken.
Na Ouarzazate nemen we de N-10 de “Vallée du Dadès”, ook wel de Kashba route genoemd. een weg dwars door de woestijn waaraan tientallen Kashba’s staan. Het is geen zandwoestijn zoals we dat uit films kennen, maar een ondergrond van steen vermengd met leem en ook hier en daar nog wel wat kleine groene struikjes. Het is een vrij rustige route, soms is het vlak en soms zien we heuvels en heel ver weg de bergen. In de kleinere dorpjes waar we doorheen rijden zien we weer de inmiddels bekende taferelen.
Uit Rough Guide: Kashba’s zijn versterkte huizen voor de heersende families. Het zijn massieve bouwwerken die bij gebrek aan ander materiaal zijn opgetrokken uit klei van de rivieroevers. Deze unieke en waarschijnlijk inheemse bouwwerken van de Berbers zijn vaak monumentaal en de schuine torens zijn prachtig versierd met krachtige reliëfs of schilderingen.In Aït Benhaddou staat één van de mooiste en best bewaard gebleven Kashba’s die veel toeristen trekt en staat op de werelderfgoed lijst van de Unesco.
In Skoura gaan we op zoek naar brood, het is even zoeken en als je geen Frans spreekt is het toch iets lastiger maar we komen er wel uit, we scoren 2 broden, 18 cent per stuk en we hebben weer genoeg voor de lunch van vandaag en het ontbijt van morgen. Tijdens de koffiestop maken we even gebruik van de dongel en hebben het verslag op de site weer geüpdatet. Nog even “Weer Online” gekeken en gezien dat het vandaag nog slecht blijft maar dat het morgen gelukkig weer beter gaat worden in het gebied waar we nu zijn.
Tussen El-Kelaâ M’Gouna en Boumalne is een langgerekte smalle bebouwing en de regen van de afgelopen twee dagen verzamelt zich op de lager gelegen delen, op sommige plekken gutst het water over de straat en op andere plekken staan grote plassen, het water kan niet weg op de stenen ondergrond. In Boumalne nemen we de afslag naar de “Gorges du Dadès” een kloof in de Hoge Atlas met hoge kalkstenen kliffen en vreemd gevormde uithollingen.
De rotspartijen in kloof hebben steeds weer een andere kleur, van diep rood tot bijna oranje, bruin tinten, grijs en antraciet. Ook hier gutst het water regelmatig over straat en het is bijzonder om te zien hoe de rivier en de stroompjes over de weg de kleur van de rode huizen en de rotsen hebben aangenomen. Hoe hoger we komen hoe minder rood de bergen worden en ook het water neemt daar weer een meer natuurlijke kleur aan.
Grote brokken steen liggen langs de kant van de weg en sommigen zijn zo afgesleten dat het hele grote paddenstoelen lijken. Het meest merkwaardig vinden we de bergwanden die lijken op hersenen. Grote, mooi afgesleten stenen lijken los op elkaar te liggen en vormen zo samen een bergwand, maar dat is natuurlijk niet waar, alleen de top is in de afgelopen miljoenen jaren zo afgesleten dat het lijkt alsof ze los zijn van het onderliggende massief. We hebben zoiets nog nooit gezien, echt bijzonder!
Ook vandaag zijn de oh’s en ah’s weer niet bij te houden! De kloof wordt steeds smaller en hoe verder we de kloof in rijden hoe meer stenen er op de weg liggen en hoe slechter het wegdek wordt, na bijna 40 kilometer keren we om, wij rijden dan al op 1850 meter hoogte en gaan weer terug naar de Boumalne, een super ervaring rijker in een kloof van ongekende schoonheid, zelfs bijzonder in het druilerige weer van vandaag!
We volgen de N-10 verder naar het oosten en het stuk na Boumalne is weer onbewoond en gaat door de woestijn. In Tenehir, slaan we links af en rijden de Gorges du Todra in. Na 8 kilometer is de camping waar we met onze reisgenoten hebben afgesproken. Zij hebben al een plekje gevonden, kwamen veel eerder aan dan wij omdat zij de Gorges du Dadès hebben overgeslagen, beide stellen waren daar al eerder geweest. Op hun aanraden hebben wij de kloof gereden, een goede tip is altijd welkom. We hebben genoten!
We worden heel vroeg gewekt door de oproep vanaf de Minaret, kwart over vier, wat een tijd!, gelukkig slapen we snel weer in en als we opnieuw wakker worden zien we, na twee dagen bijna onophoudelijke regen, de zon weer. Om kwart over negen vertrekken we voor onze volgend etappe, we gaan naar Merzouga in het uiterste zuidoosten van Marokko, aan de rand van de zand woestijn. We rijden vandaag weer met elkaar op en mochten we iemand kwijtraken dan weten we elkaar aan het eind van de dag wel weer te vinden.
Wat ziet de wereld er anders uit vandaag, we kunnen weer kilometers ver kijken, toch wel erg jammer dat het gisteren in de Gorges du Dadès zo slecht was, als we ooit nog een keer weer naar Marokko gaan, gaan we zeker de kloof nog een keer bekijken maar dan met mooi weer.
In Tinejad drinken we op één van de vele terrassen een kop koffie en aan de overkant van de weg is een overdekte markt en daar gaan we weer wat vers inslaan. We komen terug met sinaasappels, bloemkool, paprika, wortel en tomaten, 2 zakken vol voor nog geen 2 euro.
Langs de weg naar boven staan weer groot een aantal toeristische stalletjes met mineralen en de onvermijdelijke kruiken en aardewerken potten en in de dorpen waar we doorheen rijden is het een komen en gaan van ezels, ze zijn afgeladen, een heel andere manier van boodschappen doen dan wij gewend zijn. Het is bewolkt en het regent regelmatig en de toppen van de Hoge Atlas zijn in wolken gehuld, erg jammer! De pas is 2260 meter hoog en boven de 2000 meter krijgen we zelfs te maken met natte sneeuw!De weg over de Tizi-n-Tichka pas is werkelijk een adembenemend mooie route. De steile wanden de diepe kloven, de gigantische keien en de verschillende kleurschakeringen zijn werkelijk grandioos en de oh’s en ah’s komen weer regelmatig voorbij, in één woord SCHITTEREND!!!! Wat is de natuur het hier prachtig! Een opvallend detail: de bovenkant van de bergen aan de zuidkant zijn bijna allemaal recht, net als de Tafelberg in Zuid Afrika.We hadden het plan opgevat nog een kijkje te gaan nemen in de Kashba Aït-Benhaddou maar het regent nog steeds en we besluiten door te rijden naar camping Tissa, 20 kilometer voor Ouarzazate. Als we geïnstalleerd zijn worden we door de eigenaar van de camping uitgenodigd voor een welkoms thee. Daar hoorden we ook dat het hier sinds oktober niet meer geregend heeft, hadden wij even pech vandaag!Weer een dag met duizend en één indrukken in de omgeving van duizend en één nacht en ondanks dat het weer wat tegenviel hebben we met volle teugen genoten!!!!
VRIJDAG 11 MAART
Het heeft de hele nacht geregend en als we opstaan komt er nog steeds water naar beneden, in Marokko zijn ze er heel blij mee, wij uiteraard niet. De rode lemen ondergrond is zacht geworden en als Simon de blokken onder de camper uithaalt zijn ze helemaal rood en de camper zakt gelijk een stuk weg, het kost enige moeite om de camper er in één keer uit te rijden, het lukt gelukkig wel. De blokken, het snoer, de mat, de schoenen en de sokken, die ook rood zien, gaan in en plastic zak en die spoelen we later wel uit.We gaan vandaag ieder voor zich op pad. Rob en Adrie vertrekken als eerste, wij volgen een half uur later en Nick en Joke sluiten de rij. Aan het eind van de dag ontmoeten we elkaar weer op camping Le Soleil in de Todra Kloof. We rijden langs de studio’s in Ouarzazate waar diverse films zijn opgenomen, o.a. Lawrence of Arabia, Gladiator en een mini serie over Ben Hur. Het is 10 graden als we door de moderne stad rijden met mooie huizen en appartementen en voor zover wij Ouarzazate gezien hebben, geen krottenwijken.Na Ouarzazate nemen we de N-10 de “Vallée du Dadès”, ook wel de Kashba route genoemd. een weg dwars door de woestijn waaraan tientallen Kashba’s staan. Het is geen zandwoestijn zoals we dat uit films kennen, maar een ondergrond van steen vermengd met leem en ook hier en daar nog wel wat kleine groene struikjes. Het is een vrij rustige route, soms is het vlak en soms zien we heuvels en heel ver weg de bergen. In de kleinere dorpjes waar we doorheen rijden zien we weer de inmiddels bekende taferelen.Uit Rough Guide: Kashba’s zijn versterkte huizen voor de heersende families. Het zijn massieve bouwwerken die bij gebrek aan ander materiaal zijn opgetrokken uit klei van de rivieroevers. Deze unieke en waarschijnlijk inheemse bouwwerken van de Berbers zijn vaak monumentaal en de schuine torens zijn prachtig versierd met krachtige reliëfs of schilderingen.In Aït Benhaddou staat één van de mooiste en best bewaard gebleven Kashba’s die veel toeristen trekt en staat op de werelderfgoed lijst van de Unesco.In Skoura gaan we op zoek naar brood, het is even zoeken en als je geen Frans spreekt is het toch iets lastiger maar we komen er wel uit, we scoren 2 broden, 18 cent per stuk en we hebben weer genoeg voor de lunch van vandaag en het ontbijt van morgen. Tijdens de koffiestop maken we even gebruik van de dongel en hebben het verslag op de site weer geüpdatet. Nog even “Weer Online” gekeken en gezien dat het vandaag nog slecht blijft maar dat het morgen gelukkig weer beter gaat worden in het gebied waar we nu zijn.Tussen El-Kelaâ M’Gouna en Boumalne is een langgerekte smalle bebouwing en de regen van de afgelopen twee dagen verzamelt zich op de lager gelegen delen, op sommige plekken gutst het water over de straat en op andere plekken staan grote plassen, het water kan niet weg op de stenen ondergrond. In Boumalne nemen we de afslag naar de “Gorges du Dadès” een kloof in de Hoge Atlas met hoge kalkstenen kliffen en vreemd gevormde uithollingen.De rotspartijen in kloof hebben steeds weer een andere kleur, van diep rood tot bijna oranje, bruin tinten, grijs en antraciet. Ook hier gutst het water regelmatig over straat en het is bijzonder om te zien hoe de rivier en de stroompjes over de weg de kleur van de rode huizen en de rotsen hebben aangenomen. Hoe hoger we komen hoe minder rood de bergen worden en ook het water neemt daar weer een meer natuurlijke kleur aan.Grote brokken steen liggen langs de kant van de weg en sommigen zijn zo afgesleten dat het hele grote paddenstoelen lijken. Het meest merkwaardig vinden we de bergwanden die lijken op hersenen. Grote, mooi afgesleten stenen lijken los op elkaar te liggen en vormen zo samen een bergwand, maar dat is natuurlijk niet waar, alleen de top is in de afgelopen miljoenen jaren zo afgesleten dat het lijkt alsof ze los zijn van het onderliggende massief. We hebben zoiets nog nooit gezien, echt bijzonder!Ook vandaag zijn de oh’s en ah’s weer niet bij te houden! De kloof wordt steeds smaller en hoe verder we de kloof in rijden hoe meer stenen er op de weg liggen en hoe slechter het wegdek wordt, na bijna 40 kilometer keren we om, wij rijden dan al op 1850 meter hoogte en gaan weer terug naar de Boumalne, een super ervaring rijker in een kloof van ongekende schoonheid, zelfs bijzonder in het druilerige weer van vandaag!We volgen de N-10 verder naar het oosten en het stuk na Boumalne is weer onbewoond en gaat door de woestijn. In Tenehir, slaan we links af en rijden de Gorges du Todra in. Na 8 kilometer is de camping waar we met onze reisgenoten hebben afgesproken. Zij hebben al een plekje gevonden, kwamen veel eerder aan dan wij omdat zij de Gorges du Dadès hebben overgeslagen, beide stellen waren daar al eerder geweest. Op hun aanraden hebben wij de kloof gereden, een goede tip is altijd welkom. We hebben genoten!
ZATERDAG 12 MAART
We worden heel vroeg gewekt door de oproep vanaf de Minaret, kwart over vier, wat een tijd!, gelukkig slapen we snel weer in en als we opnieuw wakker worden zien we, na twee dagen bijna onophoudelijke regen, de zon weer. Om kwart over negen vertrekken we voor onze volgend etappe, we gaan naar Merzouga in het uiterste zuidoosten van Marokko, aan de rand van de zand woestijn. We rijden vandaag weer met elkaar op en mochten we iemand kwijtraken dan weten we elkaar aan het eind van de dag wel weer te vinden.Wat ziet de wereld er anders uit vandaag, we kunnen weer kilometers ver kijken, toch wel erg jammer dat het gisteren in de Gorges du Dadès zo slecht was, als we ooit nog een keer weer naar Marokko gaan, gaan we zeker de kloof nog een keer bekijken maar dan met mooi weer.Eén voordeel heeft het slechte weer wel gehad, de bergtoppen van de Hoge Atlas zijn weer met sneeuw bedekt en dat steekt mooi af tegen de helder blauwe lucht.
Midden in de woestijn komen we een kudde dromedarissen tegen met een herdertje, een jochie van een jaar of twaalf, natuurlijk stoppen we allemaal om dit op de foto vast te leggen, we zullen er vast nog wel meer tegenkomen maar de eerste keer deze dieren van zo dichtbij te zien is toch altijd het meest indrukwekkend. Iedereen geeft het kereltje iets, een warme sjaal, snoep, en een pen, Adrie heeft nog wat kleding voor hem en daar is hij heel erg blij mee.
In Tinejad drinken we op één van de vele terrassen een kop koffie en aan de overkant van de weg is een overdekte markt en daar gaan we weer wat vers inslaan. We komen terug met sinaasappels, bloemkool, paprika, wortel en tomaten, 2 zakken vol voor nog geen 2 euro.Na Tinejad nemen we de afslag naar Erfoud, wat is het toch een belevenis zo door Marokko te reizen in ons eigen huis op wielen, van niets of niemand afhankelijk, we genieten van de overweldigende natuur.
We hebben de weg bijna helemaal voor ons alleen, heel af en toe komen we een auto, een brommer of een kudde dromedarissen tegen en dan hebben we het wel gehad. Af en toe rijden we door een dorp, maar kilometers lang zien we de uitgestrektheid van de woestijn en nog altijd in de verte de besneeuwde bergtoppen in de verte, prachtig.
Regelmatig passeren we plekken waar, als het erg nat is, het water over de weg kan stromen, het staat overal goed met borden aangegeven, gelukkig voor ons is het nu erg droog en krijgen we geen natte voeten. Halverwege Tinejads en Erfoud staan een concentratie tenten waar ze souvenirs verkopen. Ze hebben hier een ondergronds irrigatiesysteem van 7 km lang, water is er dus voldoende. Je kunt hier ook met de camper overnachten.
Het begint al wat zanderiger te worden, kleine zandbultjes langs de kant van de weg en wat over de straat gewaaid zand vallen op. Rob en Adrie hebben hier 5 jaar geleden in een zandstorm gereden, nu is gelukkig glas helder en zonnig. Ook zien we hele lange stukken waar palmbomen staan, het vochtgehate in de grond is hier dus aardig op nivo, want alleen daar waar water in de grond zit kunnen palmbomen groeien.
In Erfoud nemen we de afslag naar Ressani, en daar gaan we op zoek naar zo’n mooie gekleurde Marrokkaanse mat die we voor de camper kunnen leggen, we hebben ze niet kunnen vinden en zullen het nog even met de geleende meter van Rob moeten doen. Na Ressani wordt het steeds zanderiger en in de verte doemen de eerste rode zandduinen van de woestijn op. Door de reflectie van de zon op de duinen hebben de onderkanten van de wolken dezelfde kleur als de duinen.
In Merzouga gaan we op zoek naar een geschikte camping, het liefst willen we onder een palmboom staan met uitzicht op de woestijn. De eerste camping wordt afgekeurd, de tweede “Ksar Sania”, hier zijn Rob en Adrie vijf jaar geleden geweest, moet een betere optie zijn. Bij aankomst blijkt dat de camping en alles wat er toen was is verdwenen, een overstroming in mei 2006 heeft veel vernietigd en meer dan 100 huizen in het stadje en een aantal Auberges zijn toen met de grond gelijk gemaakt.
Alles moest opnieuw worden opgebouwd. Ze zijn inmiddels een aardig eind op weg, de toegangspoort, de receptie, het restaurant, het woonhuis en het toiletgebouw zijn weer klaar en moeten alleen nog worden geverfd. Er is nu een verhoogde plek gemaakt waar een paar campers op kunnen staan. We besluiten hier in ieder geval even te blijven en dan kijken we wel weer verder. ’s Avonds gaan we met z’n allen eten in het gezellige restaurant. Het is Rob en Adrie’s trouwdag en dat moet gevierd worden!
Het ziet er gelukkig weer Marokkaans uit buiten, een strak blauwe lucht en een zon die er al weer vroeg bij is. We staan aan de rand van de woestijn, 50 meter lopen en we hebben een grandioos uitzicht op de duinen die soms wel 150 meter hoog zijn en steeds, afhankelijk van de lichtinval van de zon, van kleur veranderden. De "Erg Chebbi", zoals de duinen hier heten, zijn het grootste aaneengesloten woestijngebied van Marokko, 28 kilometer lang en 7 kilometer breed en vormen een natuurlijke grens met Algerije.
We blijven lekker een dagje keutelen op de camping, hebben wel geen direct uitzicht op de duinen, maar dat is maar goed ook. Er staat een stevige wind die bij ons wordt gebroken door een paar piramide vormige lemen huisjes en aan de duinen rand is het stof eten. We zitten dus prima!
Regelmatig passeren we plekken waar, als het erg nat is, het water over de weg kan stromen, het staat overal goed met borden aangegeven, gelukkig voor ons is het nu erg droog en krijgen we geen natte voeten. Halverwege Tinejads en Erfoud staan een concentratie tenten waar ze souvenirs verkopen. Ze hebben hier een ondergronds irrigatiesysteem van 7 km lang, water is er dus voldoende. Je kunt hier ook met de camper overnachten.Het begint al wat zanderiger te worden, kleine zandbultjes langs de kant van de weg en wat over de straat gewaaid zand vallen op. Rob en Adrie hebben hier 5 jaar geleden in een zandstorm gereden, nu is gelukkig glas helder en zonnig. Ook zien we hele lange stukken waar palmbomen staan, het vochtgehate in de grond is hier dus aardig op nivo, want alleen daar waar water in de grond zit kunnen palmbomen groeien.In Erfoud nemen we de afslag naar Ressani, en daar gaan we op zoek naar zo’n mooie gekleurde Marrokkaanse mat die we voor de camper kunnen leggen, we hebben ze niet kunnen vinden en zullen het nog even met de geleende meter van Rob moeten doen. Na Ressani wordt het steeds zanderiger en in de verte doemen de eerste rode zandduinen van de woestijn op. Door de reflectie van de zon op de duinen hebben de onderkanten van de wolken dezelfde kleur als de duinen.In Merzouga gaan we op zoek naar een geschikte camping, het liefst willen we onder een palmboom staan met uitzicht op de woestijn. De eerste camping wordt afgekeurd, de tweede “Ksar Sania”, hier zijn Rob en Adrie vijf jaar geleden geweest, moet een betere optie zijn. Bij aankomst blijkt dat de camping en alles wat er toen was is verdwenen, een overstroming in mei 2006 heeft veel vernietigd en meer dan 100 huizen in het stadje en een aantal Auberges zijn toen met de grond gelijk gemaakt.Alles moest opnieuw worden opgebouwd. Ze zijn inmiddels een aardig eind op weg, de toegangspoort, de receptie, het restaurant, het woonhuis en het toiletgebouw zijn weer klaar en moeten alleen nog worden geverfd. Er is nu een verhoogde plek gemaakt waar een paar campers op kunnen staan. We besluiten hier in ieder geval even te blijven en dan kijken we wel weer verder. ’s Avonds gaan we met z’n allen eten in het gezellige restaurant. Het is Rob en Adrie’s trouwdag en dat moet gevierd worden!
ZONDAG 13 MAART
Het ziet er gelukkig weer Marokkaans uit buiten, een strak blauwe lucht en een zon die er al weer vroeg bij is. We staan aan de rand van de woestijn, 50 meter lopen en we hebben een grandioos uitzicht op de duinen die soms wel 150 meter hoog zijn en steeds, afhankelijk van de lichtinval van de zon, van kleur veranderden. De "Erg Chebbi", zoals de duinen hier heten, zijn het grootste aaneengesloten woestijngebied van Marokko, 28 kilometer lang en 7 kilometer breed en vormen een natuurlijke grens met Algerije.We blijven lekker een dagje keutelen op de camping, hebben wel geen direct uitzicht op de duinen, maar dat is maar goed ook. Er staat een stevige wind die bij ons wordt gebroken door een paar piramide vormige lemen huisjes en aan de duinen rand is het stof eten. We zitten dus prima!Nick en Joke gaan op de fiets naar Merzouga en nemen voor iedereen heerlijk vers brood mee en vanochtend via Skype weer even contact gehad met een paar thuisblijvers, heerlijk ze weer even te zien.
KLIK HIER VOOR MEER FOTO'S
