SCANDINAVIË: “TERUG NAAR DE LOFOTEN” (week 3)


ZONDAG 30 JUNI 

IMG_5078 De dag begint weer zonnig en nu maar hopen dat het de hele dag zo blijft. We gaan weer verder en rijden over de E45 verder naar het noorden. De E45 ‘Inlandsvågen’ is de Zweedse variant van de Noordkaap Route en nu niet denken dat je hier een mooi aangelegde vierbaansweg aantreft, dat is het zeker niet, het is een tweebaansweg en op sommige stukken is het wegdek niet al te best. Het is landschappelijk wel een mooie route, maar ook een beetje saai, we zien bomen en bomen en bomen een nog veel meer bomen en af en toe een meer(tje) of een rivier(tje).

IMG_5083 We komen langs Strømsund, Dorotea en Vilhelmina en willen vandaag stoppen bij Nybyggarland.
Aardig om te vermelden dat in de gemeente Strømsund de meeste beren voorkomen van heel Zweden, zou leuk zijn er op een afstand eentje te zien, heel dichtbij hoeft niet van ons. Ook komen in deze regio vossen, bevers, lynxen, elanden en rendieren voor, de kans is heel groot dat je van al deze dieren alleen de rendieren tegenkomt, vandaag zelfs de rendieren niet gezien! We zullen nog even geduld moeten hebben!
In Strømsund stoppen we even bij het streeksmuseum. Op deze locatie is in 1974 de film ‘Dunderklumpen’ opgenomen en op de foto ‘Riese Jorm’, een figuur uit de film. 


IMG_5090 Net voor Dorotea rijden we Lappland binnen. De niet echt Zweeds klinkende plaatsnamen, Dorotea, Vilhelmina en Frederika, dat iets oostelijker ligt, danken hun naam aan Koning Gustav IV die in 1799 de Zweedse plaatsnamen veranderde in de namen van zijn echtgenote. Om half vier komen we aan bij Nybyggarland, er is een grote parkeerplaats, een restaurant en een winkeltje met ‘Sameslöjd Hantverk’, alles is gesloten! Honderd meter verderop is een plekje aan de rivier waar je ook mag staan, er zijn een paar picknicktafels en met ons erbij zes campers.


MAANDAG 1 JULI

IMG_5101
Was het gisteren al een mooie dag, vandaag wordt het niet minder, we besluiten te blijven en te genieten van het mooie weer, een Nederlandse wandelaar die in Noorwegen woont en hier in de buurt een zomerhuisje heeft, vertelde dat het morgen weer afgelopen is met het mooie weer, een extra reden om nog even te blijven! Naast een mooie kramsvogel die heel dicht in de buurt komt, hebben we ook gezelschap van voldoende muggen en knutten! We houden het helaas niet droog vandaag, aan het eind van de middag krijgen we een buitje om af te koelen.


DINSDAG 2 JULI 

IMG_5107 Op onze verdere tocht naar het noorden (in de stromende regen) komen we eerst door Storuman. Als we het dorp binnenrijden zien weer de reus (Stor man = grote man) met zijn knuppel en even verderop ligt het  goudkleurige kei.
Gisteravond op het nieuws al gezien dat het vandaag een hele slechte dag zou worden. In het hele noorden van Scandinavië zou het de hele dag regenen, af en toe lijkt het wel of de sluisdeuren boven opengezet worden, de ruitenwissers kunnen het dan bijna niet aan!

IMG_5113 We zitten nog steeds op de E14 waar het naar Nederlandse maatstaven gerekend wel heel erg rustig is helemaal als je bedenkt dat het een doorgaande route is, soms zien we kilometers lang geen auto’s en als je al wat tegenkomt is het een enkele auto of een vrachtwagen, maar meestal zijn het campers en caravans. We kijken de hele weg al uit naar rendieren, zagen we de vorige keer in deze regio grote groepen langs de kant van de weg, deze keer duurt het erg lang en is het pas na Slagnäs eindelijk BINGO, de dieren zien er uit als verzopen katten!

IMG_5120 In Arvidsjaur, dat werd gesticht door Karl IX, is een bijzondere bezienswaardigheid de ‘Lappstaden’. Binnen een omheining staan een zeventigtal houten ‘kåtor’ en ‘härbren’ (voorraadschuren) uit de 18e eeuw. Nog altijd gebruiken de ‘Skogssamer’ (Bossamen) van deze streek deze karakteristieke, raamloze houten huisjes als onderkomen tijdens kerkelijke en andere hoogtijdagen. De vorige keer dat we hier waren liepen we onder een paraplu en nu weer! Eigenlijk is het pas echt bijzonder tijdens hoogtijdagen.


IMG_5117Na ons rondje langs de ‘voorraadschuren’ rijden we verder op de E45 richting Jokkmokk dat net boven de Poolcirkel ligt.
We hadden gehoopt dat hier de E45 wat opgevrolijkt zou worden door groepen rendieren, maar helaas, we zien er maar een stuk of tien, we denken dat de meesten zich met dit slechte weer schuilhouden in de bossen.
Onder de dennenbomen staat het helemaal vol met bosbessenstruiken, de bosbessen zijn jammer genoeg nog niet rijp, daar hebben we dus niets aan. 

IMG_5148 De parkeerplaats van Piteälven is weer zo’n echte Zweedse plek die gericht is op de toerist. Er is een toilet gebouw met daarin ook een speciale plek om de toiletcassette te legen en er is volop drinkwater om de waterrank weer te vullen, een geweldige service! We rijden naar het eind van de parkeerplaats (de oude weg) en daar zetten we de camper neer, hebben een mooi uitzicht op de oude brug en op een wild stromende rivier. Het is een vreselijke grijze dag, ons weerstation zegt dat het morgen weer beter wordt en nu maar hopen dat dat ook zo zal zijn!


WOENSDAG 3 JULI 

IMG_5180 Gelukkig ziet het er vanochtend een stuk beter uit dan gisteren, we worden in ieder geval wakker van de zon en het is half bewolkt. We gaan weer op pad en nog altijd volgen we de E45 en dat alleen omdat er geen andere mogelijkheid is, er zijn wel zijwegen maar die lopen allemaal dood, dat heeft dus geen zin. We zien onderweg dat de meeste auto’s in het hoge noorden extra schijnwerpers hebben, meestal op de bumper en soms op het dak, kunnen ze in donkere tijden de weg goed verlichten en de vrij rondlopende elanden en rendieren goed zien.

IMG_5166 Op de E45 is het weer erg rustig, af en toe een auto of een camper en tot aan Jokkmokk twee rendieren en twee eenzame fietsers. Persoonlijk vind ik dit een stuk prettiger dan de doorgaande wegen in Nederland waar je in minimaal twee rijen dik dezelfde kant op rijdt, denk niet dat iedereen dat met mij eens is. Wat is het toch weer mooi hier en helemaal met zo’n prachtige wolkenlucht, bomen, meren, moerassen, water-stroompjes, er komt geen eind aan!


IMG_5178 Natuurlijk stoppen we op de Poolcircel, wat valt dat tegen, we hadden ons er iets meer van voorgesteld. In 2010 in Rovaniemi in Finland geweest, daar was van alles en nog wat te doen (wel erg toeristisch), hier is het stil, een restaurantje en een klein winkeltje en dat is alles, er staat nergens een streep waar de Poolcirkel precies loopt. Jammer, we gaan snel weer veder.
In Jokkmokk stoppen we voor een boodschap bij de Ica en eindelijk kunnen we de site ook weer eens bijwerken.


IMG_5185We rijden verder naar Porjus en het wordt nog leuker op de E45, regelmatig zien we rendieren langs de kant van de weg, de grote groepen die we de vorige keer zagen zien we nu niet. Het rustiek ogende dorpje Porjus met z’n grote roodhouten huizen heeft zijn ontstaan te danken aan de dam en de krachtcentrale Stora Luleälv. De centrale kwam in 1914 gereed en was de eerste in een lange reeks krachtstations die de stroom versnellingen en watervallen van de Luleälv aan banden legde. 


IMG_5197 Natuurlijk gaan we kijken in deze bijna 100 jaar oude waterkrachtcentrale, het is inmiddels kwart voor twee, om half twee begon er een rondleiding en om half drie is de volgende. Het is er erg stil, wij zijn op dat moment de enige bezoekers, en krijgen een (gratis) privérondleiding aangeboden.
We krijgen eerst uitleg over het hoe, waar en waarom. De rivier, de ‘Luleälv’ waarin deze centrale gebouwd werd, is de langste rivier van Zweden, 450 kilometer lang en heeft een verval van 1000 meter en dat is niet niks.

IMG_5196 In eerste instantie liepen de bouwers van de centrale vanuit Kiruna met de bouwmaterialen op de rug (meestal een gewicht van rond de 100 kilo), al snel daarna werd er een spoorlijn aangelegd en die loopt dwars door het gebouw heen, zo konden ze de bouwmaterialen vrij simpel op de juiste plek krijgen. In de tweede zaal waar we een kijkje nemen staat het oude marmeren schakelpaneel, zeker een meter of tien lang, het donkere marmer komt uit Zweden en het lichte uit Italië en dan te bedenken dat dat allemaal 99 jaar geleden gemaakt is.

IMG_5210 We krijgen een helm op, stappen in een lift en dalen af naar de machinekamer op een diepte van 50 meter. De veiligheids-maatregelen worden strikt gevolgd, we krijgen instructie hoe een zuurstofmasker werkt, de nooduitgangen worden aangewezen en er wordt opgeschreven hoeveel personen naar beneden gaan. Als we de lift uitstappen zijn we even stil, wat een gigantische ruimte met o.a. mooi gepoetste turbines, we krijgen uitleg hoe het e.e.a. in z’n werk ging. Deze centrale werkt nu niet meer, een nieuwe met meer capaciteit heeft het werk overgenomen.

IMG_5230 Na ons bezoek aan de krachtcentrale gaan we weer verder, komen langs Gällivare en stoppen vandaag op de picknickplaats
‘Lappeasuanto’ op de rand van de Kiruna Kommun, weer zo’n mooie Zweedse parkeerplaats met alles erop en eraan en net als gisteren weer op de oude weg en met een oude brug. Je kunt boven op de parkeerplaats staan maar ook naar beneden op het gras, wij kiezen voor de laatste optie, houden niet zo van vakjes!




DONDERDAG 4 JULI   

IMG_5246Gisteravond leek het wel even nacht, een grote donderwolk verduisterde de lucht, gelukkig ging de dikste bui langs ons heen al kregen we er wel een staartje van mee. Vanochtend is het weer heerlijk, net als gisteren een half bewolkte lucht.
We rijden verder richting Kiruna, maar gaan eerst naar Jukkasjärvi, onderweg de tip gekregen dat daar elke winter het wereldbekende IJshotel wordt gemaakt, het hotel is er nu natuurlijk niet maar wel de machines die nodig zijn voor dit koude werkje.

IMG_5261 Sinds 1989 wordt er elke winter ijs gehakt uit de bevroren Tornerivier. Bouwers en artiesten gaan aan het werk met reusachtige blokken ijs en na weken van uitzinnig hakken, snijden en beeldhouwen is er het fantastisch ‘IJSHOTEL’.
Elk voorjaar smelt het natuurlijk weer, maar dat is juist het leuke voor de bouwers en de artiesten, de volgende winter kunnen ze weer opnieuw beginnen en gaan ze weer aan het hakken, snijden en beeldhouwen en maken ze weer een hotel, eentje die er elk jaar weer anders uitziet. Uniek, wereldberoemd gekkenwerk!

IMG_5252 Twee grote hallen, één met de machines om het ijs te kunnen bewerken en één waarin het hele jaar door de IJSBAR gevestigd is, elke avond (ook ‘s zomers) van zes tot tien uur geopend, dikke jassen, handschoenen en mutsen zijn daar een must.
Er is ook een park met tientallen houten onderkomens waarin men kan overnachten.
Het sfeervolle restaurant is in een grote Tipitent en op het strand ligt, echt waar, een grote brok ijs!


IMG_5265 Jukkasjärvi heeft ook een kleine, stijlvolle houten kerk uit 1607. Via de losstaande klokkentoren komen we in de kerk en daar wordt onze aandacht onmiddellijk getrokken naar de originele schitterende altaarschildering, dikke houten panelen waarin figuren uitgesneden zijn en beschilderd met heldere kleuren. Links en rechts van de Christusfiguur zien we een groepje Samen met hun prediker. Naast de kerk is een Samenmuseum en een souvenirshop, we verbazen ons over de prijzen, een mooi klein handgemaakt leren buideltasje van rendierhuid kost bijna € 200!

IMG_5279 We rijden langs Kiruna, de grootste gemeente van Zweden met een oppervlakte van 20.000 vierkante kilometer. Het uitgestrekte gebied is dun bevolkt, van de 25.000 inwoners wonen er 20.000 in het stadje Kiruna zelf. De oorspronkelijke bewoners van de streek is Samisch, Kiruna heet in het Samisch ‘Kiirunavaara’!
Kiruna staat bekent om zijn ijzermijnen, de rijkste ter wereld, sinds 1890 wordt hier ijzererts gewonnen door de mijnbouw-maatschappij LKAB (Luossavaara-Kiirunavaara Aktiebolaget), alleen de naam al! 

IMG_5282 Er is hier nog voldoende erts voor de komende 150-200 jaar.
De erts wordt per trein naar de Noorse havenstad Narvik vervoert en een deel van de erts wordt o.a. in Nederland, tot staal verwerkt.
Al het graafwerk in de ertslaag onder Kiruna zorgt voor scheuren in de grond die bedreigend zijn voor de stad lezen we in ANWB Goud. De hele stad Kiruna zal in etappes verhuizen naar een veiliger plek meer naar het noordoosten en dat zou binnen 25 jaar gerealiseerd moeten zijn!

IMG_5291 Na Kiruna, we zitten dan inmiddels alweer een poos op de E10, zijn de dennenbossen verdwenen en hebben plaatsgemaakt voor kleine berken, we kunnen weer kilometers ver kijken en in de verte zien we onder een schitterende wolkenlucht weer sneeuw op de bergen liggen.
Rond het middaguur stoppen we op de picknickplaats Torneträsk halverwege Kiruna en Abisko, een mooie plek met picknickbanken en vuurplaatsen. De stoelen gaan naar buiten en we gaan genieten van de rest van de dag.


VRIJDAG 5 JULI

IMG_5294 We hebben het gisteren niet helemaal droog kunnen houden, aan het eind van de middag weer en buitje, we hadden al op internet gezien dat het de komende vijf dagen een zonnetje geeft, een lichtgrijs wolkje en een regendruppel.
We zijn nu nog één dag rijden van de Lofoten verwijderd onze uiteindelijk bestemming. Na bijna drie weken zwerven door Duitsland, Denemarken, Noorwegen en Zweden rijden we vandaag naar De Lofoten.


IMG_5297 De dag begint minder mooi dan gisteren, was het vannacht nog strak blauw nu is het bewolkt en ziet het er hier en daar een beetje dreigend uit. We rijden langs de zuidelijke oever van de 70 kilometer lange Torneträsk. We hebben gelezen dat het tussen met sneeuwbedekte bergen gelegen meer de mooiste van Lapland genoemd mag worden, een meer is een meer en de omgeving bepaald of het er mooi is of niet en deze omgeving is echt prachtig!


IMG_5306 Het hele gebied tot aan Narvik zit vol met meren, meertjes, moerasgebieden, watervallen, kolkende waterstromen en in de verte sneeuw op de omringende bergen, er valt hier weer heel wat te zien, we komen ogen tekort, geweldig!
Onderweg in Abisko doen we nog een paar laatste Zweedse boodschappen, in de winkel hangt een sterke zoete geur die wordt veroorzaakt door de grote open bakken met snoep, kennelijk lusten de Zweden en de Noren, die hier ook vaak boodschappen komen doen, wel een snoepje! 

IMG_5313 Nu op naar Noorwegen en de zon schijnt gelukkig weer. Wat is het hier toch weer mooi, bijna kale rotsen, kleine bijna kale berkenboompjes, lage struikjes en mossen bedekken gedeeltelijk de bodem, het is er lekker ruig en daar houden we wel van.
Een kilometer voor de Noorse grens ligt het plaatsje Riksgränsen en daar is ook het laatste Zweedse stationnetje van de Riksgränbana, de Spoorweg van Kiruna naar Narvik.



IMG_5327 Eenmaal in Noorwegen, we zijn de grens over voor we er erg in hebben, zien we prachtige aan de meren gelegen kleine huisjes, dat zagen we in Zweden niet! In Noorwegen zien we ook weer sinds lange tijd windmolens, Zweden hebben die niet nodig, die hebben hun waterkrachtcentrales door het hele land. De wegen in het Noorse zijn van duidelijk van mindere kwaliteit dan de Zweedse en buiten wordt ook al slechter, harde wind en schuimkopjes op het diep in het land liggende fjord en dreigende, laaghangende wolken boven zee, dat voelt niet goed!

IMG_5331 Net voor Narvik slaan we rechtsaf richting de Lofoten, we zitten hier even op de E10/E6, een stukje Noorse Noordkaap Route en het is gelijk een stuk drukker dan we gewend zijn.
Bij Bjervik volgen we weer de E10 en daar gaat het buiten even helemaal mis, harde rukwinden en slagregens teisteren de camper, hopen niet dat dat een voorbode is voor ons rondje ‘Lofoten’. Na een uurtje gaat het langzaam over in een gestage regen en is het gelukkig minder heftig.


De eilandengroep die we in het algemeen gemakshalve de Lofoten noemen bestaat eigenlijk uit twee delen, het noordelijke deel heet de ‘Vesterålen’' en het zuidelijke deel de ‘Lofoten’. De indeling is gebaseerd op geologisch onderzoek dat uitwees dat de eilanden gezamenlijk uit vulkanische uitbarstingen zijn ontstaan en pas veel later van elkaar werden gescheiden. Opvallend is dat de eilanden van de Vesterålen bijna allemaal groter zijn en rondere vormen hebben dan die van de Lofoten.

IMG_5333Bij Steinsland rijden we de eilanden groep en komen eerst op de Vesterålen, op het eiland Hinnøya, na 4168 kilometer hebben we ons doel bereikt!
We gaan over de grote hangbrug over het Tieldsundetfjord en slaan rechtsaf richting Harstad, dit gedeelte hebben we nog niet eerder verkend, zijn benieuwd wat we tegenkomen, onze kaart geeft aan dat het in ieder geval een landschappelijk mooie route is. Ons uitzicht over het Vågsfjord is prachtig, het water heeft verschillende kleuren blauw!

IMG_5352 Net boven Harstad, in Trondenes, staat een middeleeuws vestingkerkje met drie altaren uit de late middeleeuwen, andere interieurstukken, waaronder het orgel, dateren uit de rococotijd. Als we de kerk willen bezoeken is de deur op slot, we lopen even rond en als we terugkomen bij de camper is de deur van de kerk gelukkig open en kunnen we alsnog een blik naar binnenwerpen. Na twee minuten worden we verzocht de kerk te verlaten, de deur gaat weer op slot, we hebben even snel een paar foto’s kunnen nemen en toen was het weer voorbij! 

IMG_5366 We hadden op de parkeerplaats van de kerk willen overnachten maar dat is helaas niet toegestaan dus gaan we op zoek naar een andere plek. We rijden terug naar Harstad en daar gaan we eerst een stukje de 876 op en dan de F1 richting Bremnes. Een prachtige route langs het Kasfjord en zo’n drie kilometer voor Bremnes is een grote parkeerplaats met een prachtig uitzicht over het fjord en aan het eind van de middag komt de zon er ook weer bij. Hier blijven we staan, genoeg geweest voor vandaag!


IMG_5388 Het is nu een week geleden dat de zon niet meer onder ging. Op de plek waar we nu staan hebben grote kans dat we de midder-nachtzon kunnen zien als het helder is. De hele avond hangt er een dikke wolkenband boven de horizon met daaronder een smalle rand waarin we de zonnestralen zien. De zon zit om 24.00 uur nog hoog boven de horizon en houdt zich schuil achter de wolkenband, we geven het nog niet op en om haf één wordt het wachten beloond en zien we een halve minuut de middernachtzon te voorschijn komen en dat al op de eerste avond! SUPER!!

De hele avond reden auto’s af en aan om naar het schouwspel te kijken en te fotograferen, maar op ‘HET MOMENT SURPREME’ was er helemaal niemand!! Zelfs tot twee uur ‘s nachts bleven er mensen komen en hielden grote camera’s in de aanslag! Ze hebben het allemaal gemist!


ZATERDAG 6 JULI 

Vanaf vandaag gaan we, zolang we op de Vesterålen en de Loften zijn, ons tempo verlagen en het even rustiger aandoen, minder kilometers per dag verplaatsen en volop genieten van deze bijzondere omgeving.

IMG_5391 We blijven de F1 volgen, komen langs Bremnes en Elda en op de hele route hebben we uitzicht over het Kvæfjord, passeren kleine dorpjes met hier en daar en hele klein haventje en in Borkenes zien we een paar campers staan, daar kun je dus ook overnachten. Vanaf Borkenes heet de weg ineens de 849 en na een paar kilometer gaan we de meer doorgaande route op, weg 83. Bij Revnes houdt de weg op en moeten we een stukje over het water, de boot vaart net midden op het fjord en moeten dus even wachten.

IMG_5409 Om elf uur staan alle auto’s, campers, caravans en zelfs twee grote bussen op het veer en met een glimlach op z’n gezicht geeft de man ons een kaartje voor 6 meter! Om elf uur precies verlaat de boot de kade en 20 minuten later zijn we aan de overkant in Flesnes. In Flesnes eerst even éen bakkie doen’ en daarna gaan we gewoon weer verder op de 83, een smalle slingerweg langs het fjord en met uitwijkhavens! We zitten nog steeds op het eiland Hinnøya en via Gambogen rijden we naar Austpollen en daar slaan we linksaf naar Sigerfjord (822).

IMG_5419 In Sigerflord hebben we drie jaar geleden ook overnacht, we gaan er nu in ieder geval lunchen en daarna zien we wel. Het is een prachtig plekje met uitzicht op het haventje en het, hoe kan het ook anders, Sigerfjord, er is water (op het kerkhof) en aan de andere kant is een huisje met daarin een toilet.
Het weer laat vandaag een beetje te wensen over, zwaar bewolkt met in de ochtend af en toe wat lichte regen, ‘s middags is het droog en zijn er soms ook even een paar heldere momenten met een mager zonnetje.


Lees verder week 4