2014: BESTEMMING SCHOTLAND (week 3)
ZONDAG 6 JULI
We beginnen vandaag heel bijzonder, gaan weer varen, deze keer niet op de zee om naar vogels te kijken, maar met een bootje van het Forth and Clyde Canal naar het 35 meter hoger gelegen Union Canal, we gaan mee in het Falkirk Wheel!! Hebben gistermiddag al een plekje gereserveerd voor de boot van half elf. Door een touringcar was er een extra boot gereserveerd en omdat de boot niet helemaal vol was konden er nog een paar extra personen mee. Even over half elf is de bus er nog steeds niet en de boot vertrekt met acht personen aan boord!!!
Eenmaal boven varen we 250 meter over een aquaduct, het op een na grootste van Schotland en aan het eind van het aquaduct gaan we door een 180 meter lange tunnel en dan pas zitten we op het oude kanaal, daar waar het vroeger ophield. Langs de oude kanalen, gegraven in de 18e-eeuw, lopen tegenwoordig overal fietspaden, vroeger waren dat de paden waarop de paarden de boten voorttrokken. Bijzonder spectaculair is het als we op de terugweg aan het eind van het aquaduct weer in de ‘bak’ varen, het water houdt op en je kijkt er zo de diepte in!
Na de lunch fietsen we stroomafwaarts langs het Forth & Clyde Canal, 7 km. verderop staan sinds 2014 de ‘Kelpies’, een monument voor het met paard aangedreven erfgoed van Centraal Schotland. Elk paard is 30 meter hoog en weegt meer dan 300 ton. Ze zijn gemaakt van constructiestaal met roestvrij stalen buitenhuid dat het licht van dag en nacht reflecteert, dat zorgt voor een prachtig gezicht in alle weersomstandigheden. De twee gigantische paarden, de grootste sculturen in de wereld, staan
aan weerszijden van een speciaal aangelegde sluis. Super!
Terug bij het ‘Farkirk Wheel’ fietsen we ook nog de andere kant op naar de ‘Antonine Wall’, de wal die in 140 gebouwd is opdracht van keizer Antoninus Pius. Tussen 140 en 163 fungeerde de wal als noordgrens van het Romeinse Rijk, het grootste rijk dat de wereld ooit heeft gekend. Het enige wat nog herkenbaar is in de prachtige omgeving zijn de aarden wallen die gemaakt zijn van turf op een fundament van losse stenen, het geheel is nu verborgen onder het groen.
We zijn nog steeds niet uitgekeken en fietsen nog even naar het ‘Union Canal’ en nemen een kijkje bij de eerste sluis die we tegenkomen. Er wordt net zo’n typische Canalboat geschud. Deze sluis telt twee kamers en hebben elk een verval van 15 foot, ruim 4,5 meter, dat zakt dus een aardig stukje naar beneden. Ook langs het andere kanaal zagen we al veel sluizen (14 op de hele route) en ook die hadden zo’n groot verval.
Aan het eind van de middag vertrekken we weer en gaan naar Stirling, daar kun je bij het Nationaal Wallace Monument op de parkeerplaats overnachten.
Het 67 hoge monument dat boven op een rots staat en al van heel ver is te zien, herinnert aan de zege van William Wallace, bij ons beter bekend als ‘Braveheart', op de Engelsen in 1297 bij Stirling Bridge! Het was weer een lekker dag, rond de middag een buitje van een kwartier met drie donderslagen en voor de rest mooie witte wolken en heel veel zon!
MAANDAG 7 JULI
De dag begint met regen maar in de loop van de ochtend komt de zon weer te voorschijn en wordt het nets als de voorgaande dagen rond de 20 graden. Eerst rijden we naar ‘Stirling Castle’, onderweg gehoord dat dat een interessant kasteel moet zijn en nadat ook wij het hebben bekeken zijn we het daar helemaal mee eens, een echte aanrader! Stirling Castle, een sterke burcht ligt zoals de meeste kastelen op het hoogste punt in de omgeving en is dan ook al van ver te zien. In de Middeleeuwen was het één van de belangrijkste residenties van de Schotse koningen.
De bouwstijl is ontleend aan de kastelen langs de Loire. De geschiedenis wil dat er op de binnenplaats van het kasteel leeuwen werden gehouden, of dat ook echt zo is dat zullen we nooit zeker weten.
Op de eerste verdieping bevinden zich de woonvertrekken van de vorsten, die nu weer in de 16e-eeuwse stijl zijn ingericht, aparte slaapvertrekken voor de koning en de koningin en allebei een eigen ontvangstkamer en een wachtkamer voor het ‘volk’!
In de Great Hall, die aan de buitenkant afwijkend is van kleur, konden 500 mensen eten, ze hadden dan ook een grote keuken nodig. De keuken was gesitueerd in een apart gebouw en bood plaats aan minimaal 10 werkplekken. We komen nog veel meer tegen, mooie muurschilderingen en galerijen met foto’s en houtsnijwerken met voorstellingen van de Koninklijke familieleden en van figuren uit de Griekse mythologie. Er is ook nog een legermuseum, het kasteel had lang geleden een militaire functie, er waren in die tijd 800 soldaten gelegerd.
Het is inmiddels een stuk drukker in het kasteel en na gekeken door een Middeleeuwse figurant gaan we terug naar de camper, nemen een bak koffie en gaan dan weer op pad, hebben nog geen idee waar deze dag zal eindigen, we zien wel wat we onderweg tegenkomen.
Als we wegrijden zien we op de weg naar het kasteel de auto’s in de file staan om het parkeerterrein op te komen, de weg loopt hier aardig omhoog en gelukkig zijn de ronde stenen droog en niet net als toen wij aankwamen nat en glad!
We hebben weer een groen gearceerde route uitgezocht en rijden via Culross richting Edinburgh. We zitten aan de noordkant van het water en gaan kijken bij de twee bruggen over de rivier de ‘Firth of Forth’. De oude de spoorbrug, voltooid in 1890, die bij de bouw 57 arbeiders het leven heeft gekost, is 1600 meter lang en 100 meter hoog. De verkeersbrug er naast is iets korter maar wel hoger. De in 1964 geopende hangbrug is in het centrale gedeelte bijna een kilometer lang, ook een knap staaltje werk, toch vinden wij de oude burg het bijzonderst.
Na de bruggen volgen we de ’Fife Coastal Tourist Route’ die grotendeels langs de kust gaat, op verschillende plekken zijn parkeerinhammen en heb je een mooi uitzicht op de rivier. Het is heel helder weer en in de verte zien we zelfs ‘Castel Rock’, het Jan van Genten eiland waar we een paar dagen geleden waren.
Het is weer een mooie route met veel ups en downs, glooiende akkers met wuivende korenvelden en veel landbouwgrond en de zon erbij maakt het plaatje kompleet.
Een paar keer gaan we van de route af op zoek naar een plekje maar kunnen nog even niets vinden, op de mooiste plekjes staan bordjes met ‘No Overnight Parking’. Regelmatig zien we langs de weg bordjes met het embleem van het ‘Fife Coastel Path’ en daarbij een P. Net voor Coaltown of Wemyss zien we weer zo’n bordje en we gaan op zoek naar zo’n P. In West Wemyss is zo’n parkeerplaats en hier zijn niet van die verbodsbordjes, we zetten de camper dichtbij het haventje.
Ik loop een stukje over de muur langs het water om foto’s te maken en tot mijn verbazing zie ik op een kleine rots in zee twee zeehonden liggen, het is dat er één bewoog anders had ik het vast niet gezien. Terwijl ik foto’s sta te nemen komt er een Schot langs die zijn honden uitlaat en hij verteld me dat op de rotsen achter de haven elke dag zeker 20 tot 30 zeehonden op de rotsen liggen te zonnen. Dat hoef je maar één keer te zeggen en we gaan direct op zoek. De man heeft helemaal gelijk, we kijken onze ogen uit, op één rots liggen er al 12 bij elkaar!!!!
DINSDAG 7 JULI
Gisteravond nog een poos buiten gezeten, zelfs buiten gegeten! Vanochtend ziet het er heel anders uit, we worden wakker van de ritmisch tikkende regen op het camperdak en als we naar buiten kijken is het grauw en zien we de overkant van de baai niet meer.
Als ik ‘s ochtends vroeg naar buiten kijk zie ik net buiten de haven niet alleen een echtpaar eenden met hun kroost maar ook twee zeehonden regelmatig met hun kopjes boven het water uitkomen, waar maak je dat nou mee?? In Schotland!!!
We blijven een dagje relaxen in West Wemyss, hebben een mooi plekje bij de haven waar af en toe mensen gewoon even komen kijken en anderen bezig zijn met hun bootje. ’s Ochtends is het vloed en de bootjes kunnen dan de haven uit, ze moeten er wel voor zorgen op tijd terug te zijn want bij eb komen ze de haven niet meer in. Een visser is met zijn bootje een paar uur weg en heeft bij terugkomst welgeteld drie krabben gevangen, het is maar wat je hobby is! Gelukkig wordt het steeds lichter buiten en zien we de overkant van de baai weer tevoorschijn komen.
Na de middag heeft de grijze bewolking plaatsgemaakt voor witte stapelwolkjes met hier en daar wat sluierbewolking, de zon is weer terug van weggeweest. We gaan het (verlaten) stadje verkennen, zien de in 1895 gebouwde kerk en op het informatiebord lezen we dat de haven in 1621 is aangelegd. Terug bij de camper gaan de stoelen naar buiten, in hemd en korte broek en met de E-Reader in de hand genieten we van een relaxte middag. Vanuit onze luie stoel zien we dat ook de zeehonden op een drooggevallen rots liggen te genieten van de zon.
WOENSDAG 8 JULI
Werden we gisterochtend gewekt door de regen nu is het heel anders, een strak blauwe lucht en al vroeg de zon die camper in schijnt, heerlijk!
Tijd om weer verder te trekken, we blijven de toeristische kustweg volgen, een mooi glooiend en schilderachtig landschap met mooie bloeiende bloemen in de bermen in allerlei kleuren, rood, geel, blauw, paars, wit etc. etc.
Op heel veel huizen in deze streek, het oude Koninkrijk Fife, zien we pannendaken met trap- en klokgeveltjes. Beiden komen waarschijnlijk voort uit de banden die de streek van oudsher had met Holland. Het hier gewonnen zout werd in de vorige eeuwen naar Holland geëxporteerd en de schepen namen als ballast dakpannen mee op de terugweg, kennelijk waren ze gecharmeerd van onze gevels!
Onderweg passeren we diverse kleine dorpjes en in Crail stoppen we om even rond te kijken, het is een mooi, nog authentiek vissersdorpje, ook hier zien we weer die karakteristieke geveltjes en niet alleen langs de gevels maar ook de dakrand gaat trapsgewijs om hoog. Na Crail rijden we verder langs de kust en komen uit op één van de vele golfterreinen die deze streek rijk is, bijna elk dorp heeft wel zo’n mooie golfbaan, golfen lijkt hier wel de nationale sport te zijn.
We rijden door tot St. Andrews, op de NKC site gezien dat je daar mag overnachten, toch staat er aan het begin van de grote parkeerplaats een bordje ‘No overnight parking’, we gaan in ieder geval de stoelen een poosje buiten zetten en van het mooie weer genieten, zien wel of we hier vanavond kunnen blijven of dat we nog op zoek moeten naar een andere plek.
Nadat we één van de parkbeheerders hebben gesproken weten we dat hier overnachten geen enkel probleem is, waarom er dan zo’n bordje staat wordt ons niet duidelijk.
Het is behoorlijk druk op de mooie brede groene recreatiestrook langs een kilometers lang strand, halverwege staat een toiletgebouwtje en daar kun je water tappen. Aan de andere kant van het hek is de ‘Royal & Ancient Golf Club’. Deze club, opgericht in 1754, maakt St. Andrews tot het Mekka van de golfwereld lezen we in de reisgids. Elk jaar eind september worden hier de open wereldkampioenschappen voor de ‘Dunhill Nations Cup’ gehouden. Ook niet-leden mogen hier komen spelen, maar er moet maanden van tevoren gereserveerd worden!
DONDERDAG 9 JULI
Gisteravond gezien dat Nederland van Argentinië verloor, jammer, ze waren aan elkaar gewaagd en de meest gelukkige heeft de strafschoppenserie gewonnen!
In Schotland is het ongekend mooi weer, weer staat ons en mooie dag te wachten, we zien een strak blauwe lucht als we naar buiten kijken. Ons weerstation geeft ook alleen maar zon en een hoge druk van 1022 mb. Zonder geluk vaart niemand wel!!
Uit ANWB Goud:
De kleine stad Saint Andrews is één van de grootste trekpleisters in het land, en wel om drie redenen. De plaats is het wereldcentrum van de golfsport, heeft een academische traditie die teruggaat tot de stichting van de universiteit in 1412 en was tijdens de Hervorming het kerkelijk middelpunt van Schotland. Een aantal straten en stegen heeft aardige 18e-eeuwse gevels.
In augustus wordt, al sinds de Middeleeuwen, twee weken lang de jaarmarkt gehouden ‘Lammas Fair’. Mensen uit heel Groot-Brittannië zetten dan in de straten hun kramen op.
We blijven vandaag in St. Andrews en gaan vanochtend de stad onveilig maken en dan bedoel ik ook echt onveilig, zonder er bij na te denken fietsen we aan de rechterkant van de weg, stom, stom, stom!!!
We fietsen (nu wel links) naar de in onze reisgids beschreven bezienswaardigheden en onderweg stuiten we op een processie uiteraard met Madonna, honderden mensen lopen zingend en biddend van de ene kant van de stad naar de andere kant en in de ruïnes van de kathedraal wordt een openluchtmis gehouden.
‘Saint Andrews Cathedral’ was ooit de grootste kerk van Schotland. Ze zou het nog geweest zijn als ze na de kerkhervorming niet was verwaarloosd en grotendeels afgebroken. De kathedraal stamt uit het einde van de 11e-eeuw.
Aan zee liggen de restanten van het ‘Castle’ dat in 1200 werd gebouwd als bisschoppelijk paleis. Enkele muren en torens staan nog overeind. Onder de noordwestelijke toren ligt de kerker waar de gehate kardinaal David Beaton aan het begin van de hervorming de protestanten opsloot.
Van een Schotse mevrouw kregen we de tip koffie te gaan drinken in de ‘Taste’, daar hebben ze volgens haar de lekkerste koffie van St. Andrews en de eigenaar is een Nederlander! De koffie was smaakvol en de eigenaar een aardige man van Zeeuwse afkomst die al 28 jaar in Schotland woont.
Aan het eind van de ochtend zijn we terug bij de camper, eerst nog even een wasje doen (water bij de hand en mooi weer) en dan genieten van de zon die er vandaag weer onafgebroken is.
VRIJDAG 11 JULI
Vandaag ziet het er iets anders uit buiten, het is bewolkt maar gelukkig wel droog, hopen dat het zo blijft of nog beter wordt want we gaan vandaag weer op pad. Rijden door Dundee, komen over de ‘Tay Road Bridge’, de brug die gebouwd werd in 1966 is ruim drie kilometer lang en 35 meter hoog. Bijna direct ernaast ligt de spoorburg die gebouwd werd in 1888, één van de langsten van de wereld.
Na Dudee, slingert de weg zich door een lieflijk glooiend landshap met koeien, schapen en onafzienbare graanvelden. Via Coupar Angus en Blairgowre gaan we verder naar het noorden en rijden zo van de Laaglanden naar de Hooglanden. Voor we in Blairgowre zijn dat aan de voet van de ‘Grampian Mountains’ ligt, is de lucht weer helemaal open getrokken en schijn de zon weer de camper in. Het landschap verandert, de glooiingen worden heftiger en de graanvelden maken plaats voor weilanden en heidevelden en in de verte zien we de boomloze bergen.
De weg slingert langzaam omhoog naar Spittal of Glenshee en het hoogste punt (670 m) wordt Devil’s Elbow genoemd. In de zomer maanden is het een vertrekpunt voor bergwandelaars en in de winter wordt hier druk geskied, erg toeristisch ziet het er niet uit, helemaal niet vergeleken met de skigebieden in de Alpen of Scandinavië waar appartementen complexen en vakantiehuisjes te over zijn, hier zijn alleen een paar stoeltjesliften, een sneeuwsport-school en een restaurant.
Eén van de stoeltjesliften is in gebruik en we gaan er mee naar boven, de lift brengt ons over een afstand van 750 meter nog 260 meter hoger en daar hebben we een fenomenaal uitzicht op de ‘Grampian Montains’. In de verte liggen hier en daar nog sneeuwplakkaten op de kale bergen. Simon zoekt het nog een stukje hogerop maar gaat toch niet helemaal naar de top, ik wacht het rustig af, zittend op een dikke steen en kijk ik uit over de prachtige omgeving.
We gaan verder en rijden door naar Braemar, onze bestemming van vandaag. We hebben de afgelopen weken al een aantal prachtige routes gereden maar die van vandaag kunnen we daar zeker weer aan toevoegen. Op de parkeerplaats in Braemar kunnen we nog lekker een poosje buiten van de zon genieten, maar aan het eind van de middag is dat voorbij, de lucht trekt weer dicht en het zou ons niet verbazen als het vanavond nog gaat regenen, ons weerstation gaf zoiets al aan. Mispoes de zon komt weer terug en het wordt nog een mooie avond.
ZATERDAG 12 JULI
De dag van de Junior Highland Games in Braemar. Het kleine dorpje Braemar (400 inwoners) is wereldberoemd vanwege de grote Highland Games die elk jaar op de eerste zaterdag van september worden gehouden en waar bijna altijd leden van de Britse Koninklijke familie bij aanwezig zijn. Balmoral Castle, het kasteel waar de Koninklijke familie zomers altijd een paar weken verblijft ligt hier om de hoek. Het lijkt er op dat de Koningin ergens in Schotland is, de vlag die in top hangt is de Koninklijke vlag en die wordt alleen gehesen als ze in het land is.
De traditie van de spelen gaat terug tot de 11de-eeuw, toen de koning wedstrijden tussen de stammen liet houden. Vandaag dus de junior Games en natuurlijk gaan we even kijken, als je in Schotland bent moet je toch minstens één keer zulke Games meemaken. De wedstrijden worden gehouden in het ‘Princess Royal & Duke of Fifi Memorial Park’, een hele mond vol!
Om twaalf uur komt de ‘Ballatar & District Pipe Band’ het terrein op en dat is voorlopig het enige bijzondere dat we zien als je de vele mannen in een kilt even buiten beschouwing laat.
Het is een poosje een rommelig gebeuren, het weinige publiek komt mondjes maat binnen en de inschrijving voor de diverse onderdelen is in volle gang. Het is miezerig en winderig, niet erg lekker om buiten te zijn, gelukkig zitten we wel onder een overkapping. Om één uur beginnen de wedstrijden en er wordt begonnen met hardlopen door de allerkleinsten, het zou leuk zijn als je eigen kleinkinderen mee zouden doen, maar nu zegt het ons niets. We gaan terug naar de camper en gaan later op de middag nog wel een keer kijken.
Net terug bij de camper horen we dichtbij een doedelzak, nieuws-gierig als we zijn willen we weten waar dat geluid weg komt. Aan de andere kant van de weg is een kerk en daar staat een Schot in vol ornaat op z’n doedelzak te spelen en er lopen mensen met bloemen opgespeld, een trouwerij! De bruid is er nog niet, dat wordt dus even wachten. Leuk om te zien hoe de mensen uitgedost zijn en de mannen in hun verschillende kleuren kilts de show stelen. De bruid met haar bruidsmeisjes arriveren twintig minuten te laat, je moet wat over hebben voor een foto!
De spelen zouden van twaalf tot vijf uur duren en om vier uur ga ik toch nog even kijken, Simon vindt het wel best, die blijft lekker in de camper! Het programma is vanwege het slechte weer, het ging in de loop van de middag harder regenen, ingekort en is inmiddels afgelopen, nog net zie ik dat de twee Pipe Bands die aanwezig waren een ererondje maken, het terrein verlaten en een rondgang maken door het dorp. Al met al viel het ons tegen, we hadden ons er iets meer van voorgesteld. Hopelijk kunnen we nog ergens de echte High Games meemaken.